Związek Zawodowy Aktorów Polskich

Związek Zawodowy Aktorów Polskich zrzesza osoby wykonujące zawód aktora, w szczególności będące absolwentami i słuchaczami ostatniego roku krajowych i zagranicznych szkół aktorskich lub posiadające kwalifikacje zawodowe potwierdzone egzaminem zdanym przed komisją powołaną przez Związek Artystów Scen Polskich lub ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, bądź też mające ukończone aktorskie szkoły niepubliczne, wskazane w stosownej uchwale Zarządu Głównego Związku.

Celem Związku jest zbudowanie jedności środowiska aktorskiego, ochrona jego praw, godności i interesów materialnych oraz moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych, w tym w szczególności:

1. ochrona interesów materialnych, socjalnych i kulturalnych członków, oraz ich rodzin,
2. zabezpieczenie praw członków, w tym zwłaszcza praw pracowniczych w zakresie wykonywanej pracy zawodowej, wynagrodzenia, warunków socjalno-bytowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,
3. zapewnienie członkom warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i pogłębiania wiedzy.

Pomysł powołania związku zawodowego aktorów zrodził się podczas rozmów środowiskowych. Jego autorami byli Janusz Bukowski i Marek Bargiełowski. Zainteresowali oni tą inicjatywą zorientowanego w sprawach związkowych Kazimierza Wysotę, będącego wówczas członkiem Krajowego Sekretariatu Kultury  NSZZ „Solidarność”. Od tej chwili we trójkę  rozpoczęli starania o powołanie związku.

Spotkania odbywały się w prywatnym mieszkaniu Marii Chwalibóg i Marka Bargiełowskiego. Oprócz wyżej wspomnianych uczestniczyli w nich m in. Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz, Kazimierz Kaczor, Janusz R. Nowicki, Piotr Adamczyk, Mariusz Bonaszewski, Jacek Rozenek.

Dzięki wspólnym rozmowom zapadła decyzja o konieczności powołania związku zawodowego. W realizacji tego zadania pomógł ówczesny Prezes ZASP-u Kazimierz Kaczor, który udostępnił pomysłodawcom infrastrukturę Stowarzyszenia. Do stworzenia projektu statutu został wyznaczony Kazimierz Wysota, co sfinalizował przy wsparciu kolegów (m.in. Jana Piechocińskiego i Cezarego Morawskiego), wzorując się na statucie NSZZ „Solidarność”. Podjęto decyzję, aby powołać Związek Zawodowy Aktorów Warszawy. Jej powodem była wola nienarzucania odgórnie decyzji wypracowanych przez środowisko warszawskie. Zamysł polegał na tym, aby powołać „regionalne” związki, a następnie przekształcić je w federację. Okazało się to błędem. Pomimo rozsyłanych przez struktury ZASP-u dokumentów wzorcowych w postaci projektu statutu powstał jedynie Związek Zawodowy Aktorów Śląska, który później nie przystąpił do ZZAP, powołując się na chęć działania na poziomie regionalnym (troska o tzw. małe ojczyzny).

Po zarejestrowaniu ZZAW w KRS związek rozpoczął swoją działalność. Przewodniczącym ZG ZZAW został Janusz Bukowski. Jego pomysłodawcy i władze wciąż jednak mieli na celu przeobrażenie związku w organizację ogólnopolską. W roku 2002 na Walnym Zebraniu Delegatów ZZAW podjęta została uchwała o prze ZZAW w ogólnopolski Związek Zawodowy Aktorów Polskich.