ZZAP reprezentowali Konrad Michalak, członek Zarządu, i Julia Hoczyk, koordynatorka. Wydarzenie otworzyła marszałkini Senatu RP, Małgorzata Kidawa-Błońska, a po niej głos zabrała Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Hanna Wróblewska, która podkreśliła, że Ministerstwu zależy na uruchomieniu stałej debaty na temat prawa autorskiego z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. Zauważyła, że AI z impetem wkroczyła do pracy twórców, a ponieważ modele generatywnej sztucznej inteligencji uczą się w oparciu o istniejące dane (w tym przypadku – dzieła), niezwykle istotna jest w tym kontekście j kwestia zdefiniowania granic prawa autorskiego, zapewnienie ochrony twórcom i ich dziełom przy jednoczesnym umożliwieniu rozwoju tych systemów. 8. FPA moderował Maciej Dydo, dyrektor Departamentu Prawa Autorskiego i Filmu, które formalnie odpowiada za organizację wszystkich spotkań pod szyldem Forum. Na stronie MKiDN powstanie nowa zakładka poświęcona tej inicjatywie, opublikowane zostaną tam także stanowiska wszystkich organizacji społecznych na temat AI, do których z pytaniami przed Forum w formie kwestionariusza zwróciło się Ministerstwo (jest możliwe ich uzupełnienie do 30 dni po 8. FPA).
Wydarzenie składało się z dwóch głównych części, podczas których kilkuminutowe wystąpienia prezentowali przedstawiciele zaproszonych organizacji. Wśród nich znalazło się wielu prawników. Pierwsza część została w całości poświęcona tematyce wpływu sztucznej inteligencji na regulację prawnoautorską (w oparciu o kwestionariusz). Poruszone kwestie to m.in.:
- zagadnienie wynagrodzenia twórców w związku z wykorzystywaniem przez modele generatywnej AI ich twórczości. Pojawiły się dwa pomysły – jeden w oparciu o godną rekompensatę, drugi (przez niektórych uczestników debaty wskazywany jako nierealny, ponieważ nie jesteśmy w stanie precyzyjnie określić, jakie dane „zasysają” te modele, jest ich bowiem ogromna ilość) – w formie opłat licencyjnych;
- możliwość opt-out’u, czyli zastrzeżenia danego twórcy, aby jego działalność artystyczna nie była uwzględniana w ramach TDM (wyjątku dotyczącego eksploracji tekstów i danych przez modele AI);
- potrzeba regulacji zasad, w oparciu o które działalność artystyczna jest wykorzystywana przez te systemy. Zwrócono tu uwagę, że nie da się już cofnąć tego, co już się wydarzyło i co wciąż się odbywa w tym zakresie, nie zmienia to jednak faktu, że możliwe byłoby uregulowanie tych kwestii na przyszłość;
- wprowadzenie obowiązku znakowania wytworów AI, aby odróżniały się od dzieł człowieka, w tym – danego artysty, oznaczanych autorską sygnaturą;
- podkreślano, że choć generatywna AI niesie ze sobą pewne zagrożenia, nie należy obrażać się na rzeczywistość, lecz zastanowić się, w jaki sposób sami twórcy i instytucje kultury/organizacje pozarządowe mogą także kreatywnie ją wykorzystywać, oszczędzając czas, zastanawiano się, jak można uczynić z AI przydatne narzędzie pracy artystycznej, nie myśląc o niej jedynie w kontekście modeli zawłaszczających powstałą już twórczość;
- podkreślano konieczność włączenia się OZZ (Organizacji Zbiorowego Zarządzanie) w ochronę praw twórców w kontekście współpracy z koncernami medialnymi, cyfrowymi internetowymi;
- zarysowała się wyraźna różnica stanowisk między przedstawicielami biznesu i mediów a reprezentantami strony artystycznej, podobne spotkania służyć mogą lepszemu zrozumieniu swoich racji i próbie nawiązania dialogu.
Druga cześć 8. FPA poświęcona była debacie wokół tegorocznej nowelizacji prawa autorskiego w zakresie dotyczącym implementacji do polskiego porządku prawnego Dyrektywy o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (tzw. dyrektywy DSM) i dalszym kierunkom zmian oraz przewidywaniom co do praktycznego stosowania nowych przepisów ustaw. Choć zasadniczo pozytywnie oceniono wdrożenie postanowień dyrektywy DSM, mimo kilkuletniego opóźnienia, to wysuwano też wątpliwości i zwracano uwagę na konieczność doprecyzowania egzekwowania przepisów w praktyce, ze szczególnym uwzględnieniem roli OZZ. Niektórzy uczestnicy podnosili także zbyt szybki i nie dość dokładny tryb procedowania przez ustawodawcę tej nowelizacji (np. przyjęcie w ostatniej chwili poprawki poselskiej dotyczącej reemisji). Uczestnicy Forum byli zapewniani przez przedstawicieli Ministerstwa, ze taka sytuacja więcej się nie powtórzy. Kolejne spotkanie Forum zaplanowano na listopad 2024 r.
Więcej informacji:
https://www.gov.pl/…/przywrocilismy-forum-prawa…