Układ zbiorowy

Układ zbiorowy jest zbiorem praw i obowiązków trwale regulującym wzajemne stosunki pracodawcy i pracownika. Jego treść podlega negocjacjom, a wszelkie zmiany muszą być zatwierdzone przez obie strony układu. W odróżnieniu od zwyczajowych reguł, dobrych praktyk bądź regulaminów, układ zbiorowy zawiera wyartykułowane potrzeby zarówno dyrekcji, jak i zespołu aktorskiego, oraz obowiązuje ponad granicami kadencyjności dyrektora. Jest jedynym dokumentem precyzującym zasady związane z funkcjonowaniem w teatrze biorącym pod uwagę interesy wszystkich pracowników.

Od wielu lat jako środowisko odczuwamy coraz większy brak zrozumienia dla naszych potrzeb, coraz częściej czujemy się nie jak elita nadająca kształt polskiej kulturze, ale jak zakładnicy niedoskonałych ustaw, kodeksów i umów. W obronie nie tylko naszych praw, ale i narodowego dobra, jakim niewątpliwie jest sztuka teatru, której czujemy się integralna częścią, chcemy przedstawić państwu tzw. wzorcowy układ zbiorowy, który jest podstawą do zawarcia dwustronnej umowy pomiędzy teatrem reprezentowanym przez jego dyrektora a komisją zakładową związku zawodowego. Liczymy, że dzięki wprowadzeniu chociaż części zaproponowanych przez nas przepisów uda się poprawić nie tylko warunki pracy aktorów, ale w szerszej perspektywie zmodernizować pracę teatrów, a co za tym idzie stworzyć sztuce teatru lepsze warunki do doskonalenia istniejących form artystycznych, a także do poszukiwania form nowych, co w naszym mniemaniu stworzy warunki do efektywniejszego rozwoju kultury w Polsce w ogóle oraz istotnie przełoży się na jej generalny poziom.

Możesz pobrać stworzony przez nas Wzorcowy Układ Zbiorowy i dostosować go do specyfiki Twojego teatru.

Podejmij rokowania Zakładowego Układu Zbiorowego w swoim miejscu pracy jeszcze dziś. Podpowiadamy krok po kroku jak to zrobić:

1. Zapoznaj się z treścią Wzorcowego Układu Zbiorowego ZZAP
2. Opracuj Zakładowy Układ Zbiorowy dostosowany do potrzeb i zasad obowiązujących w Twoim miejscu pracy. Przygotowując treść wzorcowego układu zbiorowego zwróć uwagę na:
   • warunki dotyczące treści stosunku pracy, które m.in. muszą obejmować zakres wynagradzania
   • wzajemne zobowiązania wszystkich stron układu, w tym dotyczące stosowania układu i przestrzegania jego postanowień, np.:
     1. sposób publikacji układu i rozpowszechniania jego treści
     2. tryb dokonywania okresowych ocen funkcjonowania układu
     3. tryb wyjaśniania treści postanowień układu oraz rozstrzygania sporów między stronami w tym zakresie
3. Skontaktuj się z biurem ZZAP z prośbą o przekazanie zaświadczenia o reprezentatywności ZZAP.
4. Pobierz wzór pisma do dyrekcji Twojego pracodawcy (tj. dyrektora teatru) w sprawie uruchomienia rokowań niezbędnych do negocjacji wzorcowego układu zbiorowego. Rokowania są dobrowolne tylko dla strony związkowej. Jeżeli inicjatywa zmiany układu będzie podjęta przez dyrektora, związki nie są zobligowane do odpowiedzi – rokowań wówczas nie będzie.
5. Powiadom o podjęciu rokowań wszystkie organizacje związkowe, reprezentujące pracowników, dla których układ ma być zawarty. Rokowania prowadzi wspólna reprezentacja Zakładowych Organizacji Związkowych, które zgłoszą się w terminie 30 dni od dnia inicjatywy układowej (min. jedna reprezentatywna).
6. Pamiętaj, że skuteczność podjętych rokowań zależy od przemyślanych (zarówno w przyczynach jak i skutkach) zapisów, które uszanują słuszne interesy także drugiej strony:
   • uwzględnij przede wszystkim te postulaty ZZAP, które są uzasadnione sytuacją ekonomiczną pracodawcy
   • nie wysuwaj postulatów, których realizacja przekracza możliwości finansowe pracodawcy
   • uszanuj interesy pracowników nieobjętych układem
7. Określ ze wszystkimi stronami tryb rozstrzygania kwestii spornych w ramach rokowań lub innych zagadnień, które mogą wyłonić się w trakcie (nie stosuje się wówczas regulacji sporów zbiorowych).
8. Poproś pracodawcę o ujawnienie danych o sytuacji ekonomicznej miejsca pracy dla potrzeb rokowań (ujawnienie danych w tej sytuacji jest obowiązkiem pracodawcy) i pamiętaj o obowiązku zachowania tajemnicy służbowej.
9. Jeżeli dysponujesz dodatkowymi środkami finansowymi możesz powołać eksperta w zakresie przedmiotu rokowań.
10. Przedstaw wszystkim stronom objętym rokowaniem pisemną formę Zakładowego Układu Zbiorowego i zawrzyj układ na czas określony lub nieokreślony. Układ zawierają wszystkie organizacje, które brały udział w rokowaniach, bądź przynajmniej reprezentatywne (nowo powstałe mogą dołączyć do rokowań).
11. Uzyskaj wpis do rejestru układów zakładowych przez okręgowego inspektora pracy.

Postanowienia Zakładowego Układu Zbiorowego traktowane są jako źródło przepisów prawa pracy, ale ich treść nie może być mniej korzystna dla pracowników niż przepisy Kodeksu Pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych (art. 9 KP).

Zakładowy Układ Zbiorowy może wejść w życie w terminie wskazanym, ale nie wcześniej niż w dniu rejestracji.

Pamiętaj, że korzystniejsze rozwiązania ZUZ niż te zawarte w dotychczasowych umowach o prace będą automatycznie obowiązywały w dniu wejścia w życie ZUZ.

Wszelkie zmiany (uzgodnione ze wszystkimi stronami) mogą zostać wprowadzone w drodze protokołów dodatkowych.

Istnieje możliwość przyjęcia „cudzego” układu przez strony.

1. Zakładowy Układ Zbiorowy rozwiązuje się:
   • na podstawie zgodnego oświadczenia stron
   • z upływem okresu, na który został zawarty
   • z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron
2. Oświadczenie stron o rozwiązaniu układu oraz wypowiedzenie układu następuje w formie pisemnej.
3. Okres wypowiedzenia układu wynosi trzy miesiące kalendarzowe, chyba że strony w układzie postanowią inaczej.
4. Korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia w życie, zastępują z mocy prawa warunki umowy o pracę, lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.
5. Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.

Przeczytaj inne wpisy dotyczące pokrewnych zagadnień: